НАҒЫЗ ЖАУАПКЕРШІЛІКТІ ӘН ЖАЗАРДА СЕЗІНУ КЕРЕК…

– Қанат аға, 11-маусым күні Алматы­да­ғы Студенттер сарайында шығар­ма­шылық есеп бермек екенсіз. Алматы­да өнер кештері аз өтпейді. Тіпті, кейбірі қаз­дың балапанындай ұқсас, жаңалық қайда, айырмашылық таппадық деп қын­жылып жатады жұрт. Сіздің концер­тіңіз­дің жаңалығы қандай болмақ?
– Бұл кеш басқаны білмеймін, өзім үшін үлкен жаңалық (күлді). Біздің халық (жал­пы адамзат десе де болады) барлық бақыт пен баршылық бір-ақ күнде төбем­нен тө­мен құйыла кетсе дейтін ел ғой. Ал, жаңа­лық дегеніңіз бір күннің шаруасы емес. Мақсатымыз – айды аспанға шығару емес, та­нитыны бар, танымайтыны бар, алыс-жа­қын ағайынға есеп берсек деген ой. Айыр­машылық жоқ деп қалдың ғой, меніңше, әрбір кештің басты ерекшелігі – оның репертуары. Ал, қалған ерекше­лік­тер екінші кезекте. Техникалық көркемдеу, дизайн жағы – әркімнің өз талғамына қарай жасалатын жұмыстар ғой. «Арық сөйлеген» дұрыс, он­да­ғы артықшылықтар мен ерекшеліктер, тіп­ті, кемшіліктер де кештен кейін сарап­тал­ғаны жөн шығар. Шындығында, өзіндік жаңалығы бар концерт болады деп ойлаймын.
– Тұңғыш шығармашылық кешіңіз… Басқа дайындықтар бер жағы ғана ғой. Арғы жаққа үңілсек, ішкі жағыңыз не дей­ді? Жан-дүниеңіз қандай жауап­кер­шілік жүктейді?
– Авторлық кеш дегеніңіз, көп жағдай­да кө­леңкеде қалып кететін композитор ең­бегінің көрінуі, бағалануы. Еліміздің эст­радасында жүрген әншілер осы күнге дейін біраз әнімді орындапты. Жақсылы-жа­ман­ды халық қабылдады да. Солар, тағы да басқа жаңа әндер бар, елеп-екшей келе, бір есеп беруге тұрарлық шығармашылық жол­дан өткеніме көзім жетті. Бұл биыл ға­на емес, осыдан біраз жыл бұрын жос­пар­лан­ған. Бірақ қандай да бір себеппен кейін­ге шегеріле берді. Биылдың еншісіне бұйыр­ған екен, не күтетіні бар? Нағыз жауап­кершілікті кеш өткізерде емес, ән дү­ниеге келерде сезінген жөн. Мұқағали айт­қан «арзан атақ, сасық ырысқа» жетсек деп емес, өзімнің қай деңгейде екенімді се­зіну, елге ғана емес, өзіме де есеп беру жа­ғын ескерсек, тіпті, біраз уақытқа кешік­тік деуге болады. Ал, кеш алдындағы қо­балжу… Сөз жоқ, қатты толқисың. Көлденең тірліктің бәрін жиып қойып, осы үшін шапқылап жатырмыз.
– Кешіңізді «Сенің көзің…» атапсыз…
– Оның себебі, бұл ән менің шы­ғар­ма­шылығымның халыққа жетуінің басы болатын. «Сенің көзің» одан бұрын да ел ішін­де айтылып жүретін-ді. «Музарт» то­бының (ол кез­де жаңа құрылған) орындауында көп­шілікке жетті. Жылы қабыл­данды. Ел арасында жаппай орындалды. Мені есіне түсіре алмай жатқандарға «Сенің көзіңнің» авторы», «Сенің көзіңді» шығарған» десе та­ни кетеді… «Сенің көзіңді шығар­ған…» де­генге қатысты анекдот та бар…
– Қандай?
– Құрдастардың шығарып жүргені ғой. Кө­зі соқыр біреуге Қанат Ибрагимовты та­ныс­тырыпты-мыс. «Қай Қанат?». «Әлгі, «Се­нің көзіңді шығарған…». Сөйтіп, «қыл­мыс­кер» боп шыға келдік.
Сол себепті, алғашқы шығармашылық кеш­ті «Сенің көзің…» деп атадық. Бұл ән оған әбден лайық деп ойлаймын.
– «Сенің көзіңнің» авторы ғана емес, «Ермек Балжігіттің әкесі» деп те та­нып жатады осы сізді…
– Бұл дегеніңіз үлкен бақыт. Әкесі жақ­сы болса «Бәленшенің баласы», ал, баласы жақсы болса «Бәленшенің әкесі» деп жатамыз ғой. Ермектің әкесі ретінде танылып жат­сам, бұл оның өнерін елдің сүйгені ғой деп ойлаймын. Қазақтың қай баласы да ата­дан асып туған ұл болғанын қалар едім…
– Ермектің Майкл Джексон стилінде ән айтқанын, оны соншалық жақсы кө­ре­тінін байқауға болады. Ал, сіздің ән­де­­ріңіздің табиғаты басқашалау. Ермек сіз­дің кешіңізде қандай ән айтады деген заңды сұрақ туады.
– Ермек Майкл Джексонға еліктеп қа­на ән айтады деуге болмайды. Ол, алдымен, тілі шықпай тұрған кезде ұлттық музы­камызды тыңдап, уілдеп айтып қа­лып­тасты. Қазір де айтады. Жалпы, Ермекті қай жанрға, қай стильге салсаң да алып шығады. Қалай десеңіз де, әкесінің әнін айтпауға мүмкіндігі жоқ оның… (күлді).
– Композитор ретінде айтыңызшы, бү­гінгі біздің шоу-бизнеске көңіліңіз тола ма? Бізге қай бағыттағы әндер кө­­­бірек керек?
– Барлық бағыт керек. Жаһандану – біз қаласақ та, қаламасақ та, – өз дегенін жа­сап жатыр. Өз әнімізді ғана айтып, ауылымыздан шықпай жатып алу енді мүмкін емес. Қандай ән болса да жазылсын, тың­дар­ман өз таңдауын жасайды. Кемшіліксіз емес­піз. Тек, жинақы, жоспарлы түрде да­мығанын қалар едім. Берекесіздіктен сақ­тасын.
– «Қолыңызда закон күші бар» адам бол­саңыз, біздің отандық шоу-бизнес өкілдерінің қай мінезіне тыйым салар еді­ңіз?
– Тым бүгіншілміз. Арғы-бергіні ойлайтын жан өте аз. Сауаттылығымыз да шамалы. Соған қарамастан әр нәрсеге кесім ай­ту­ға құмар… «Черный пиар – то же пиар» дей­тін өлермендікті жек көрем. Абайдың «Ар­сыз болмай атақ жоқ» дегенін іштей жиі кү­бірлеуге тура келетін сәттер аз емес. Сол өкі­нішті.
– Мұның себебі не?
– Біздің шоуымыз бүгінде бір есептен өзін-өзі ақтай алатын, өкімет пен биліксіз де дамуға бет алған ірі сала. Бұл, әрине, қуан­тады. Аянбай еңбек ет – атақ сенікі. Са­­палы жұмыс істе – бағаң артық. Сұра­ны­сы көп өнер иесі кедей бола қоймайды. Осыған жетудің (атақ шығарудың) жолында өлермендікке бару – жер өртеу… Басқаны білмеймін, атағы бар адам бүгінгі қоғамда аштан өлмейді. Түсінікті шығар…
– Тыңдалмайтын, түкке тұрғысыз әнді ақша шығындап өңдетіп, уақытын құр­тып жаздырып жатады. Бұл талғам­ның нашарлығы десек, бұл тараптағы композитордың ролі қандай?
– Композитордың ролі түсінікті ғой. Жа­ман ән жазбау керек еді. Өзін қинап, тақ-тұқ бірдеңе тудырғаны талантсыздығы емес, жауапсыздығы. Өз табиғатына өзі қар­сы шығу. Бәзбіреулер 300 әнім бар деп жатады. Автобуста, анда-мұнда келе жатып та жаза берем деп салды бір ағайын. Қай­да сол үш жүз ән? Неткен оңай мама­н­дық?! Қиналу керек. Қинау керек. Келмей жатса, тумай жатса, күт. Қанша болса да күт! Онсыз оңған дүние тумайды. «Апама жез­дем сай» деп, болымсыз әнді талғамсыз бір әнші орындап, ақшасы мен уақытын құр­тып жүрсе – өз соры. Басқа не айтуға бо­лар екен…
– Концертіңізге кімдер қатысады? Қан­ша ән орындалады?
– Отызға жуық ән, бір-екі компо­зи­ция­лық туынды орындалмақ. Мақпал Жүнісова, Рамазан Стамғазиев, Бекжан Тұрыс, Нұр­лан Албан, Досымжан Таңатаров, «Музарт» ансамблі, «Нұр-Мұқасан» дуэті, «Меломен», «Же­тісу» топтары, Ардақ Балажанова, Ас­қар Жүнісбековтермен қоса, жаңа, жас есім­дер жаңа әндерімді орындайды. Ұлан Бай­тақ, Ертіс Қожеке, Олжас Бекмұхамед, т.б. Ұзын-сонар тізім боп кетті ғой деймін осы­ның өзі. Бұл тізімде ұлым Ермек Бал­жі­гіт те бар, әрине.
– Әңгімеңізге рахмет! Тұңғыш шы­ғар­­машылық кешіңіздің сәтті өтуіне ті­лек­теспіз!

Сұхбаттасқан Алмас НҮСІП

http://writers.kz/journals/?ID=10&NUM=288&CURENT=2599&ARTICLE=7711